Roller som medlem av ungdomsråd

I ungdomsrådet må ansvarsområda fordelast, slik at de får gjort mest mogeleg. Når du tek på deg ei ny oppgåve eller rolle, kan det vere lurt å snakke med resten av rådet om kva du skal gjere. Da kan alle seie litt om kva dei forventar av deg.

Eit nyvalt leiarteam (rollane som leiar og nestleiar) bør snakke saman om kva dei treng og kva dei forventar frå kvarandre. Det er viktig å seie ifra i god tid dersom du ikkje rekkjer å utføre det som var avtalt. Det er alltid nokon som kan hjelpe til!

Kva er eit ungdomsråd?

Her er nokre tips til korleis du kan gjere ein god jobb i ungdomsrådet:

Ta plass og gi plass. Alle skal få si meininga si.
Ingen idéar er dårlege!
Ikkje glem at du er vald inn i rådet for å vere ei stemme for ungdom i kommunen.
Sjå gjennom sakslista før møta. Er du usikker på kva du trur andre ungdommar i bydelen meiner, kan du f.eks. spørje i klassen din.
Ikkje dropp å seie noko fordi du synest det synest sjolvsagd. Dersom du er den einaste som har tenkt på det, men droppar å nemne det, kan gode idéar gå tapte.
Hugs at dei andre også er ungdommar. Ikkje uroe deg for om språket ditt ikkje er "vaksent" nok. Det viktigaste er at språket ditt er klart.
Les gjennom sakene før møtet og skriv kort kva du meiner om kvar av dei. På den måten blir møta meir effektive, og det blir enklare å ta ordet når du på førehand veit kva du skal seie.

Leiaren i ungdomsrådet planlegg og leiar møta og har ansvaret for at sakene blir følgde opp. Leiaren kan også ha oppgåva som ansiktet til ungdomsrådet utad.

Tips til deg som er leiar:

Planlegg møta saman med koordinatoren og nestleiaren. På den måten har du oversikt over sakene som skal behandlast.
Du har eit spesielt ansvar for at alle føler seg velkommen i rådet. Sett gjerne av tid til leikar og teambuilding undervegs i møta.
Pass på at alle medlemmene er trygge og tør å ta ordet. Ta særleg vare på dei som er stille under møta.
Det er viktig at møta fungerer slik at rådet får gjort oppgåvene sine. Si ifra dersom somme alltid kjem for seint eller bråkar på møta.
Dersom møta begynnar å spore av, kan du bestemme at de tek ein pause, eller vere strenge og komme tilbake til saka
Ha ei liste over kven som vil ha ordet. På den måten blir ingen forbigått.
Vant med å seie meininga di til nokre av dei andre har kome på banen.
Det kan lett bli til at dei andre seier seg einig med deg, sidan du er leiaren.
Prøv å bytte om på dei faste plassane innimellom. Ofte setter ein seg saman med den same så ein er trygg. Når du sit saman med og blir kjend med andre, hjelper det til eit godt samhald i rådet.

Eksempel på metodar for meiningsutveksling under møtet

Diskusjon/debatt: Alle som ønsker å seie noko rekkjer opp handa, og ventar på tur. Møteleiaren noterer kven som ønsker å seie noko, slik at ingen snikar i køen.
Runden: Alle seier kva dei meiner om saka etter tur. Det går også an å ha denne øvinga fleire gonger der ein utfordrar alle til å nemne eit nytt argument kvar gong.
Kaste ball: Den som har ballen (eller noko anna) er den som snakkar.
Diskusjon i mindre grupper: Del opp møtedeltakarane i mindre grupper der deltakarane først diskuterer seg imellom, og deretter presenterer kva dei har kome fram til for dei andre.
Post-it-lappar: Alle skriv ned tankane sine på post it-lappar, som ein presenterer for dei andre etterpå. Spesielt bra når ein idémyldrar.
Tankekart: Skriv ned eit ord eller omgrep i midten av eit ark. Deretter skal alle skrive ned ord som ein meiner hengar saman med ordet/omgrepet i midten av arket.
Spørsmål og svar: Alle skriv ned alle spørsmål dei har. Deretter blir spørsmåla lesne opp høgt. Resten av møtedeltakarane skal prøve å svare best mogeleg på spørsmåla.

Nestleiaren er den høgre handa til leiaren. Er leiaren borte, leier nestleiaren møtet. Dersom leiaren har for mykje å gjere, kan nestleiaren hjelpe til og overta nokre oppgåver.

Tips til deg som er nestleiar:

Ha god kontakt med leiaren om korleis det går med sakene. Spør om det er behov for assistanse. Det er ikkje alltid så lett å be om hjelp.
Planlegg møta saman med koordinatoren og leiaren. På den måten har du oversikt over sakene som skal behandlast.
Hald deg oppdatert om sakene. Pass på at du veit kva dei handlar om.
Dersom leiaren ikkje skulle dukke opp, er det oppgåva di å sørge for god behandling av sakene i rådet.

Ikkje grupper og utval i rådet: Etter den nye kommuneloven er det ikkje lov til å etablere ein eller fleire faste grupper med medlemmer av ungdomsråd for å behandle saker mellom rådsmøte.

Det er altså ikkje aktuelt å lage underutval eller arbeidsutval i ungdomsråd. Likevel kan de peke ut eitt eller fleire medlemmer som skal vere saksansvarlege.

Denne medlemmen får ansvaret for å sette seg ekstra godt inn i ei sak, og legge den fram for resten av rådet. Det kan ikkje vere dei same medlemmene som får denne oppgåva heile tida, den rolla må variere frå sak til sak.

Reglementet beskriv kva ungdomsrådet skal jobbe med og kva rådet har lov til å gjere. Reglementet til ungdomsråd er bestemt av kommunestyret.

Reglementet kan vere avgrensande på nokre område, men kan også gi ungdomsrådet moglegheit til å velje ein del ting sjølv. Det er ungdomsrådet sjølv som er ansvarlege for å halde seg innanfor reglementet.

Reglementet kan vere skrive på eit litt vanskeleg språk. Det kan vere lurt at de ved oppstart av ungdomsrådet kvart år tek ein gjennomgang av kva som står i reglementet. Dette vil gjere at alle medlemmene har same moglegheiter til å vite kva ungdomsråd kan og ikkje kan gjere.

Les meir om reglement i Oppstart og valg av ungdomsråd.

Du som sit i ungdomsrådet er valt inn i rådet fordi du representerer ungdom i kommunen din. Du skal medverke til at synspunkta til ungdom kjem fram i sakene kommunen behandlar.

Derfor er det viktig at du snakkar med ungdom frå ulike miljø om sakene de jobbar med i ungdomsråd, og sørger for at flest mogeleg får vite om arbeidet de gjer.

Det er også viktig at det finst moglegheit for ungdom og andre innbyggarar å ta kontakt med ungdomsråd, slik at alle har ei reell moglegheit til å gi innspel.

Her er nokre forslag og tips til korleis du kan få kontakt med ungdommane du representerer.

Ungdomsrådet kan besøke skolar og informere om arbeidet og sitt samtidig hente inn meiningar og innspel. Hugs å alltid spørje læraren i den klassen de skal inn i på førehand. Dersom de vil inn i alle klassane på ein skole, snakk med rektor. Da kan kanskje alle lærarane bli informerte på førehand, slik at alle veit om at de kjem på besøk.

På ei ungdomshøyring blir alle ungdommar inviterte i kommunen til å uttale seg om eit spesifikt tema. Innspela kan enten brukast til å utforme saker og prioriterte arbeidsområde for ungdomsråd, eller vere grunnlaget for ein rapport til kommunen, som dei kan bruke i arbeidet sitt.

På ein ungdomskonferanse blir alle ungdommar i kommunen inviterte (eventuelt som representantar for skolar, organisasjonar og råd) til å foreslå, diskutere, å gi innspel på aktuelle saker.

Ungdommane på konferansen kan seie noko om kva dei ønsker at ungdomsrådet skal jobbe med det kommande året. Det finst mange ulike metodar for å gjennomføre ein ungdomskonferanse. Her er nokre eksempel:

Kafédialog

Kafédialog er ein idémyldringsmetode der målet er å få mange innspel på bordet på kort tid. Ein setter opp bord med kvart temaet sitt, f.eks. eit helsebord, eit utdanningsbord og eit miljøbord. Ein voksar er vert på kvart bord, og deltakarane kan velje kva bord dei vil sitte ved.

Bordet må vere dekt med papirduk eller noko anna ein kan skrive på så alle idéar kan noterast undervegs. Så startar kafédialogen. Den har berre to reglar:

Det er ikkje lov å komme med kritikk til hverandres idéar og innspel.
Alle idéar skal skrivast ned. Under diskusjonen held ein seg til temaet.

Målet er å komme med forslag til saker som høyrer inn under temaet. Ein kan gjennomføre ei avstemming for å prioritere nokre forslag som ungdomsråd skal jobbe vidare med.

Påverknadstorg

På et påvirkningstorg kan man foreslå saker, jobbe sammen for å spisse og jobbe videre med sakene, og til slutt gjennomføre en avstemming. De sakene som får flest stemmer blir sakene ungdomsrådet skal jobbe videre med.

Timen til klassen

Timen til klassen kan arrangerast som ei førebuing til påverknadstorget. De sender eit opplegg ut til skolane, som skal gjennomførast i kvar enkelt klasse. Målet er at klassen skal komme fram til saker som ungdomsrådet kan jobbe med. Førebu spørsmål som kan diskuterast eller jobbast med individuelt. Spørsmåla kan gjerne handle om opplevinga til ungdommen av kvardagen sin i kommunen.

Ungdomsrådet kan arrangere tema- og innspelsmøte når de jobbar med større saker.

På eit slikt møte er det viktig at saka blir presentert på ein måte som er lett å forstå. Dette kan gjerne dei som jobbar med saka i kommunen gjere. De i ungdomsrådet bør gi tydeleg beskjed om at presentasjonen må vere forståeleg for ungdom.

Etter presentasjonen kan de dele ulike oppgåver og spørsmål som gir ungdommane moglegheit for å diskutere og komme med forslag og meiningar om saka.

De kan opprette ein fysisk eller digital forslagskasse der ungdom i kommunen kan foreslå saker. Dette kan løysast som postkassar på skolane, ei e-postadresse, eller ved å opprette profilar på sosiale medium. Der kan de ta i bruk meiningsmålingar, forslagskasse og informere om sakene de har hatt oppe i rådet.